ünlü Düşmesi

ünlü Düşmesi

--------------------------------------------------------------------------------

Türkçe'de bazen kelimelerden bir ünlünün düştüğü görülür. Ünlü düştüğünde
hece sayısı da azaldığından bu kurala ünlü düşmesi yanında hece düşmesi, hece
azalması da denir. Türkçe'de hece düşmeleri aşağıdaki çeşitlere ayrılır:
a) İkinci hecesinde dar ünlü (ı,i,u,ü) bulunan bazı kelimelere, sesli harfle
başlayan bir ek gelirse, ikinci hecedeki dar ünlü düşer. Örnek: Akıl-ı
...aklı
b) Sesli harfle biten bazı isim köklerinden -la, -le eklerini kullanarak fiil
türetildiğinde ses düşmesi görülür. Örnek: Koku-lamak....koklamak
c) Bazı renk isimlerine -ar, -er ekleri getirilerek fiil türetildiğinde, ismin
sonundaki ünlü düşer. Örnek: Sarı-armak....sararmak. Not: Kızarmak ve
yeşermek kelimelerinde bir ünlü, bir ünsüz düşer. Örnek:
Kızıl-armak....kızarmak.
d) İkinci hecesinde dar ünlü bulunan bazı fiillere yapım eki getirilip isim
yapıldığında ünlü düşmesi görülür. Örnek: Ayır-ım...ayrım
e) Bazı fiillerden fiil türetildiğinde ünlü düşmesi görülür. Örnek:
Çevir-il...çevrilmek.
f) Bazen iki kelime birleşirken ünlü düşmesi olur. Örnek:
Kayıp-olmak...kaybolmak.
g) Türkçe'de bazı kelimeler iki şekilde yazılabilir. Aşağıda verilen
kelimelerin her iki yazılışı da doğrudur. İkinci tür yazılışta ünlü düşmesi
vardır.

Nerede Nerde
Nereden Nerden
Burada Burdan
Şurada, Şuradan Şurda , Şurdan
Orada, Oradan Orda, Ordan
İçeride, içeriden, dışarıda İçerde, içerden, dışardan
İleride, ileriden, yukarıda İlerde, ilerden, yukardan