Öfke Rehberlikte Öfke

Öfke Rehberlikte Öfke

--------------------------------------------------------------------------------

Öfkeni yapraklara yaz
sonbaharda dökülsün,
derdini rüzgara yaz
estikçe uzaklara götürsün....

ÖFKE ÜZERİNE SÖZLER
 İçimizdeki öfke buharı alınmayan düdüklü tencere gibidir...
Dikkat etmessek her an patlayabilir ve herkese zarar verebilir...

 bazen boğuyor beni...
beynimi ele geçirdiğinde kulaklarımdan ateşler fışkırıyor sanıyorum...
yanardağlardan püsküren lavlar misali duygular getiriyor beraberinde.

 bir söylentiye göre de öfke......baldan bile tatlıymış............

 Öfke ekilen yerden pişmanlık biçilir.
Alessandro Manzoni
Tartışmalarda öfkelendiğimiz an, geçek için değil, kendi hesabımıza çalışmaya başlarız. Thomas Carlyle
 Sabırlı adamın öfkesinden sakının.
John Dryden
 En kuvvetliniz, öfke anında nefsine hakim olanınızdır.
Hz. Muhammed
 Öfke Akıncılar Gibidir Önden Gider
 Öfke Süt Üzerindeki Köpük Gibidir Sütü Taşırır
 Öfke Bir “Güç” Tür Ama..” KONTROLSÜZ GÜÇ, GÜÇ DEĞİLDİR”
 KONTROLSÜZ GÜÇ, GÜÇ DEĞİLDİR....


ÖFKE NEDİR?

ÖFKE GELİR GÖZ KARARIR
ÖFKE GİDER YÜZ KIZARIR
TÜRK ATASÖZÜ

* ÖFKE ÇARESİZLİĞİN ( NASIL ÇÖZÜM GETİRECEĞİNİ BİLEMEME ) SONUCU OLABİLİR (İLK DEFA KARŞILAŞTIĞIMIZ BİR OLAY OLABİLİR).


6. ÖFKE YÖNETİMİ

ÖRNEĞİN

KENDİ KENDİNİZE, “EYVAH, HER ŞEY MAHVOLDU!” GİBİ BİR ŞEYLER SÖYLEMEK YERİNE, “DÜNYANIN SONU DEĞİL VE BUNA ŞİMDİ ÖFKELENİYOR OLMAM BU OLAYI OLMAMIŞ HALE GETİRMEYECEK.” DİYEBİLİRSİNİZ.

HER İKİ DÜŞÜNCEYİ DE ZİHNİNİZDEN GEÇİREREK DENEYİN. ÖFKENİZİN HANGİ DÜŞÜNCEYLE ARTTIĞINI YA DA AZALDIĞINI GÖRÜN.
 FARKINDA OLMADAN ÇOK SIK KULLANDIĞIMIZ VE BİZİ KIZGINLIK DUYGULARINA HAZIRLAYAN,

“ASLA”
“HER ZAMAN” GİBİ SÖZCÜKLERİ ZİHNİNİZDE YAKALAMAYA ÇALIŞIN.

“HİÇ BİR ŞEY ASLA DÜZELMEYECEK ” YA DA

“HER ZAMAN HAKSIZLIĞA UĞRAYAN BEN OLURUM.”

* GİBİ CÜMLELER OLDUKÇA HATALIDIR. ÖFKE DUYGUNUZDA HAKLI OLDUĞUNUZU DÜŞÜNMENİZE DE YOL AÇAR.

* DURUMLA İLGİLİ YARGIYI KOYDUĞUNUZ İÇİN PROBLEMİN ÇÖZÜMÜNE DE KATKIDA BULUNMAZ.



 SADECE, YAŞAMIN İNİŞ VE ÇIKIŞLARINDAN BAZILARINI YAŞADIĞINIZI DÜŞÜNÜN!

3. PROBLEM ÇÖZME YÖNTEMİ
ÖFKE, ÖZENLE DİKKATE ALINMASI GEREKEN BİR "İŞARETÇİ“ DİR.

 NEYE İŞARET ETTİĞİNE GELİNCE; ÖFKELENEN KİMSENİN HAKKI YENİYOR, GEREKSİNİMLERİ VE İSTEKLERİ KARŞILANMIYOR, YAŞAMINA İLİŞKİN BİR SORUNA GEREKEN ÖNEMVERİLMİYOR, İÇİNDE BULUNDUĞU BİR İLİŞKİ UĞRUNA DEĞER VE İNANÇLARINDAN ÖDÜN VERİYOR YA DA GELİŞME VE YETENEKLERİNİ ORTAYA KOYMA ŞANSI ELİNDEN ALINIYOR OLABİLİR.
 AYRICA AŞAĞIDAKİ SORULARI KENDİMİZE SORARAK ÖFKEMİZİN GERÇEK KAYNAKLARINA ODAKLANMAYI ÖĞRENEBİLİRİZ:

"BU DURUMDA BENİ ÖFKELENDİREN ŞEY NE?"

"BURADA ASIL SORUN NE?“

"NE DÜŞÜNÜYOR VE HİSSEDİYORUM?"

"ULAŞMAK İSTEDİĞİM ŞEY NE?“

"KİMLER NELERDEN SORUMLU?“

"DEĞİŞTİRMEK İSTEDİĞİM ŞEY TAM OLARAK NE?“

"YAPABİLECEĞİM VE YAPAMAYACAĞIM ŞEYLER NE?"
4. İLETİŞİM YÖNTEMİ


BEN DİLİ / SEN DİLİ

BİR ŞİİR

Sözü bilen kişinin, yüzünü ak ede bir söz
Sözü pişirip diyenin işini sağ ede bir söz
Söz ola kese savaşı, söz ola bitire başı
Söz ola agülü aşı, yağ ile bal ede bir söz
***
Kişi bile söz demini, Demeye sözün kemini
Bu cihan cehennemini, Sekiz cennet ede bir söz
Yunus şimdi söz yatından, söyle sözü gayetinden
Pek sakın o sah katından, Seni ırak ede bir söz

YUNUS EMRE



Beceri Kazandırılması:

ÖFKEYELE BAŞ ETMEDE BİR YÖNTEM

1) Çocuklar için 3D kuralı:
2) Büyükler için 4D kuralı:

a. Ben öfkeliyken nasıl yürürüm ?
b. Ben öfkeliyken nasıl konuşurum ?
c. Ben öfkeliyken nasıl nefes alıp veriyorum ?
d. Ben öfkeliyken nasıl görünüyorum ?......

gibi sorulara vereceğimiz cevaplarla daha iyi iletişim kurmada kendimizi geliştirmemizi sağlayabilir...
5. MİZAHA BAŞVURMA :

 MİZAH, ÇEŞİTLİ YOLLARLA ÖFKENİZİN YOĞUNLUĞUNUN AZALMASINA YARDIMCI OLABİLİR. HER ŞEYDEN ÖNCE DAHA DENGELİ BİR BAKIŞ AÇISI SAĞLAR.

 BİRİNE ÖFKELENİP DE BELLİ SIFATLARLA ETİKETLER TAKMAYA BAŞLADIĞINIZDA, BİR AN DURUN VE O İNSANIN GERÇEKTEN O “ŞEY” YA DA “ÖYLE” OLDUĞUNU DÜŞÜNÜN.

 BU SAHNEYİ GÖZÜNÜZÜN ÖNÜNE GETİRİN. ÖRNEĞİN BİRİNE, “MUŞMULA” YA DA “ODUN KAFALI” GİBİ SIFATLARLA SALDIRDIĞINIZDA, O KİŞİYİ GERÇEKTEN BİR MUŞMULAYMIŞ YA DA ODUNDAN BİR KAFASI VARMIŞ GİBİ HAYAL EDİN VE GÜNDELİK İŞLERİNİ O ŞEKİLDE YAPTIĞINI GÖZÜNÜZÜN ÖNÜNE GETİRİN.
 EĞER KARŞINIZDAKİ İNSANI BENZETTİĞİNİZ ŞEYİN NE OLDUĞUNU DÜŞÜNEREK KAFANIZDA GERÇEKTEN ÖYLEYMİŞ GİBİ BİR RESİM ÇİZEBİLİRSENİZ, ÖFKENİZİN AZALMAYA BAŞLADIĞINI GÖRECEKSİNİZ. ÇÜNKÜ MİZAH SIRASINDA YAŞANILAN DUYGULARLA, ÖFKENİN BİR ARADA BULUNMASI MÜMKÜN DEĞİLDİR.


* ÖFKESİ ÇOK YOĞUN OLAN KİŞİNİN DAVRANIŞLARININ ALTINDAKİ TEMEL MESAJ, “HER ŞEY BENİM İSTEDİĞİM GİBİ OLMALI!” DIR.

* ÖFKELİ İNSANLAR KENDİLERİNİN AHLAKEN HAKLI VE DOĞRU OLDUKLARINA İNANIRLAR.


* PLANLARINI DEĞİŞTİRMELERİNE YA DA ENGELLENMELERİNE YOL AÇAN HER TÜRLÜ OLAY/DURUM, ONLAR İÇİN DAYANILMAZ BİR AŞAĞILANMA GİBİ ALGILANIR.

* KENDİLERİNİN BU ŞEKİLDE SIKINTI YAŞAMAMALARI GEREKTİĞİNİ DÜŞÜNÜRLER. BELKİ BAŞKA İNSANLAR SIKINTI ÇEKEBİLİRLER AMA ONLAR DEĞİL!
 KENDİNİZDE DE BUNA BENZER BİR DUYGUYU YAKALARSANIZ, KENDİNİZİ TÜM
TÜM CADDELERİN, DÜKKANLARIN, RESMİ DAİRELERİN SAHİBİ OLAN BİR TANRI YA DA TANRIÇA GİBİ HAYAL EDİN. TÜM İNSANLARIN SİZİN ÖNÜNÜZDE EĞİLDİĞİNİ, ETEĞİNİZİ ÖPTÜĞÜNÜ DÜŞÜNÜN. BU HAYALİ GÖRÜNTÜLERE NE KADAR AYRINTI KOYARSANIZ, NE KADAR TALEP KÂR OLDUĞUNUZU VE NE KADAR MANTIK DIŞI DAVRANDIĞINIZI O KADAR İYİ ANLAYACAKSINIZ. AYRICA DURUM VE OLAYLARIN GERÇEKTE NE KADAR ÖNEMSİZ OLDUĞUNU DA FARK EDECEKSİNİZ.

6. ÇEVRE DEĞİŞİKLİĞİ :
 BAZEN, SİNİRLENİP ÖFKELENMEMİZE YOL AÇAN “ŞEYLERİN” YAKIN ÇEVREMİZDE OLDUĞUNU FARKEDERİZ. SORUNLAR VE SORUMLULUKLAR ÜZERİNİZE ÖYLESİNE YIKILIR Kİ DÜŞTÜĞÜNÜZ TUZAĞA VE O TUZAĞI TEMSİL EDEN İNSANLARA KARŞI ÖFKE İLE KAVRULURSUNUZ.

 BİRAZ ARA VERİN. GÜN İÇİNDE ÖZELLİKLE STRESLİ OLACAĞINI BİLDİĞİNİZ SAATLERDE, SADECE KENDİNİZ İÇİN KULLANACAĞINIZ BİR ZAMAN AYIRIN.

ÖRNEĞİN ÇALIŞAN BİR ANNE, EVE GELDİĞİNDE KENDİSİNE AYIRACAĞI BİR 15 DAKİKALIK SÜRE OLURSA, ÇOCUKLARININ İSTEKLERİNE, PARLAMADAN DAHA İYİ YANIT VEREBİLİR...


7. ÖFKENİZİ KONTROL ETMEDE
BİRKAÇ İPUCU DAHA
a) ATILGANLIK ( KENDİNİ İFADE ETME ) :

 ÖFKELİ KİŞİLERİN SALDIRGAN OLMAK YERİNE ATILGAN OLMAYI ÖĞRENMELERİNİN GEREKTİĞİ DOĞRUDUR. AMA BU KONUDAKİ KİTAPLARIN YA DA YAKLAŞIMLARIN ÇOĞU, KENDİLERİNE KIZGINLIK YAŞAMA İZNİNİ VERMEYEN İNSANLAR İÇİNDİR.

 BU TÜR KİŞİLER ORTALAMA BİR İNSANDAN DAHA SESSİZ VE PASİFTİRLER, DİĞERLERİNİN KENDİLERİNİ SÜREKLİ OLARAK EZMELERİNE İZİN VERİRLER. ÖFKELERİNİ KONTROL EDEMEYEN KİŞİLER GENELLİKLE BUNU YAPMAZLAR.
* UNUTMAYIN KIZGINLIĞI YOK EDEMEZSİNİZ, EDEBİLSENİZ BİLE BU ÇOK İYİ BİR FİKİR OLMAYACAKTIR. TÜM ÇABALARINIZA RAĞMEN SİZİ KIZDIRACAK OLAYLAR OLACAKTIR.
* YAŞAM HER ZAMAN İÇİN ENGELLERLE, ACILARLA, KAYIPLARLA VE DİĞER İNSANLARIN ONLARDAN BEKLEMEDİĞİNİZ DAVRANIŞLARIYLA DOLU OLACAKTIR. BUNU DEĞİŞTİREMEZSİNİZ.

* AMA BU OLAYLARIN SİZİ ETKİLEME BİÇİMİNİ DEĞİŞTİREBİLİRSİNİZ. KIZGINLIK VE ÖFKE TEPKİLERİNİZİ KONTROL EDEREK, UZUN VADEDE ONLARIN SİZİ DAHA MUTSUZ KILMASINI ÖNLEYEBİLİRSİNİZ.


b) ZAMANLAMA :

 EĞER SEVDİĞİNİZ KİŞİYLE BELLİ KONULARI BELLİ SAATLERDE KONUŞUYOR VE BU KONUŞMALAR DA HEP TARTIŞMA İLE SONUÇLANIYORSA, BU TÜR KONULARI KONUŞMA SAATİNİZİ DEĞİŞTİRİN. BELKİ YORGUN, DİKKATSİZ OLUYORSUNUZDUR YA DA BU SADECE BÖYLE BİR ALIŞKANLIK HALİNE GELMİŞTİR.
• KAÇINMA:

* EĞER ÇOCUĞUNUZUN ODASINDAKİ DAĞINIKLIK ODANIN ÖNÜNDEN HER GEÇİŞTE “KAFANIZIN TASINI ATTIRIYORSA”, KAPIYI KAPATIN. SİZİ ÖFKELENDİREN ŞEYLERE BAKMAKTAN KENDİNİZİ ALIKOYUN. “AMA, ÖFKELENMEMEM İÇİN ÇOCUĞUMUN ODASINI TEMİZ TUTMASI GEREKİR.” DEMEYİN. KONU ŞU ANDA BU DEĞİL. KONU KENDİNİZİ OLABİLDİĞİNCE SAKİN TUTABİLMEKTİR.

• ALTERNATİFLER BULUN:

EĞER HER GÜN İŞİNİZE GİTTİĞİNİZ YOLDAKİ TRAFİK, SİZİ ENGELLENMİŞLİK VE ÖFKE DUYGULARI İÇİNDE BIRAKIYORSA, BUNU ÇÖZMEYİ BİR İŞ EDİNİN. ELİNİZE BİR HARİTA ALIP AYNI YERE FARKLI, BELKİ DAHA UZUN AMA DAHA RAHAT, MANZARALI, HOŞ BİR YOLDAN GİTMEYİ YA DA EVDEN DAHA ERKEN/GEÇ ÇIKMAYI DENEYİN.




e. DANIŞMANLIK
 EĞER KIZGINLIK YA DA ÖFKENİZİN, KONTROLÜNÜZ DIŞINDAKİ YOĞUNLUKLARA ÇIKTIĞINI DÜŞÜNÜYORSANIZ, İLİŞKİLERİNİZ VE HAYATINIZIN ÖNEMLİ BOYUTLARI BU DUYGUDAN ETKİLENİYORSA, BELKİ ONU DAHA İYİ YÖNETEBİLMEK İÇİN PROFESYONEL BİRİNİN DANIŞMANLIĞINA BAŞVURABİLİRSİNİZ.

 PSİKOLOĞUNUZA BAŞVURDUĞUNUZDA ONA ÖFKE DUYGULARINIZ ÜZERİNDE ÇALIŞMAK İSTEDİĞİNİZİ SÖYLEYİN. YAPMAK İSTEDİĞİNİZİN SADECE DUYGULARINIZI FARK ETMEK VE İFADE ETMEK OLMADIĞINI, AYNI ZAMANDA İFADE TARZINIZ ÜZERİNDE DE ÇALIŞMAK İSTEDİĞİNİZİ BELİRTİN.

 YÜKSEK DÜZEYDE ÖFKE YAŞAYAN BİR KİŞİNİN ÖFKESİNİN, DANIŞMANLIK ARACILIĞIYLA 8-10 HAFTA İÇİNDE ORTA DÜZEYE İNEBİLDİĞİ ARAŞTIRMALARLA GÖSTERİLMİŞTİR.

HİKMET ŞİMŞEK
REHBER ÖĞRETMEN



İLGİNİZ İÇİN TEŞEKKÜRLER


ÇANAKKALE
KASIM 2006