Kaybolan özgüven

Kaybolan özgüven

--------------------------------------------------------------------------------

Sevgili Rolündeki Kadın, Kaybolan Özgüveni Tamir İçin Kullanılıyor Uzmanlar, andropoza giren erkeklerin, yaşlanmayla birlikte maneviyata yöneldiklerini belirtiyorlar. Bazı erkekler ise, evlilik dışı ilişkilere girerek, hâlâ 'erkek' olduklarını hissetmeye, egolarını tatmin etmeye çalışıyorlar

Andropoz dönemi erkeğin ruh dünyasını derinden etkiliyor. Kimi erkek eşini aldatıyor, kimisi maneviyata yöneliyor, kimisi de önce aldatıp, sonra maneviyata yöneliyor... Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesi Klinik Şefi Doç. Dr. Kemal Sayar, erkeğin ruh dünyasını derinden etkileyen andropoz dönemiyle ilgili sorularımızı yanıtladı...

Andropoz erkek psikolojisini nasıl etkiliyor?
Tüm sağlıklı erkeklerde, erkeklik hormonu olan testesteron yaşlandıkça düşer. Testesterondaki bu düşüş 10-15 yıl içinde yavaş yavaş gelişir. Testesterondaki bu azalma, kadınların menopozundaki hormonal azalmaya benzer gibi görünse de, değişim o kadar çarpıcı değildir. Yorgunluk, bitkinlik, depresyon, zihinsel enerji azalması, kendini iyi hissetmeme, huzursuzluk, öfke ve daha az olarak da saldırganlık gibi psikolojik belirtiler andropoza eşlik edebilir. Bunun yanı sıra; hafif sertleşme güçlükleri, cinsel istekte azalma ve cinsel performansta düşme de sıklıkla görülür. Hayatın önceden keyif alınan uğraşılarından keyif alamama bir işaret olabilir. Kişi dostlarıyla buluşmayı, hobi veya uğraşılarını sürdürmeyi istemeyebilir.

Andropoza giren erkekler hep aynı davranış modelini mi gösteriyorlar?
Hayır. Tüm erkeklerde testesteron seviyesinde düşme görülebilirse de, her erkekte bedensel ve ruhsal belirtilere yol açacak kadar büyük bir düşme olmaz. Ancak çok ciddi testesteron azalmaları klinik düzeyde dikkat çeken belirtilere yol açar.

Andropoz döneminde erkekler hangi psikolojik sorunları yaşıyorlar?
Andropozu orta yaş krizinden ayırmak gerekir. Andropoz çoğu zaman orta yaş döneminde görülen depresyonu taklit eder. Bedensel enerjide düşme, dikkati toplama güçlüğü, unutkanlık, uykusuzluk, keyifsizlik gibi belirtiler hem depresyonda hem de andropozda görülebilir. Özellikle cinsel sorunlar yaşayan erkeklerin benlik saygılarında düşme olabilir.

Nasıl bir tedavi uyguluyorsunuz?
Erkeklerin kimliklerini, kişiliklerini testislerinde görmemeleri gerekir. Psikoterapi sürecinde insanların, doğal yaşlanmayla kaybettikleri hormonlar yerine, doğru ve dolu dolu, doyasıya yaşanmış hayatlarına dönüp bakmaları önerilir. Yaşlılık süreci içinde insanın hayatında bütünselliği yakaladığı veya tam aksine, o yaşamışlık duygusundan uzakta kalıp, kedere gömüldüğü görülebilir. Bizim psikoterapist olarak amacımız; yaşlılığın 'hayata bilgece bir bakış' olarak görülmesini sağlamaktır. Kişi kaybettiklerine değil, hayatın kendisine sunduklarına, ona öğrettiklerine odaklanmalıdır. Her yaşın kendine ait özellikleri vardır. Yaşlanmak doğal bir süreçtir, insan bedeni ve ruhunun uğradığı duraklardan birisidir ve onu önlemeye çalışmak, insanın doğasına karşı açılmış aptalca bir savaştan başka bir şey değildir. Tıp doğal süreçleri hastalık haline getirmemelidir. Bu tartışma menopoz için çok yapıldı, bugün bütün tıp dünyası menopozda hormon yerine koyma tedavisinden geri dönüyor. Riskin, sağladığı yarardan fazla olduğu anlaşıldı. İnsanları gençleştirmek adına testesteron şırınga etmek de tartışılması gereken bir uygulama.

İlaç takviyesi gerekiyor mu?
Depresyon varlığında tedavi düzenine antidepresan eklenmesinden yarar görülecektir. Ancak, yaşlı kişilerde antidepresan kullanımının mutlaka dikkat edilmesi gereken bazı incelikleri vardır. Yaşlı kişilerde kalbe yan etki yapabilecek antidepresan ilaçlardan (özellikle eski kuşak ilaçlar) uzak durulmalıdır. Ayrıca, bazı yeni kuşak ilaçların da cinsel sorunları artırabileceği akılda tutulmalıdır. Bu grupta çok sayıda ilaç kullanıldığı için antidepresan ilaçlarla diğer ilaçların etkileşimi mutlaka göz önünde bulundurulmalıdır. Ayrıca, ilaçların doz ayarı mutlaka yaşa ve tıbbi duruma göre yapılmalıdır. Cinsel sorunlar varsa, sildenafil (viagra ve muadilleri) işe yarayabilir. Düşük testesteronun kalp hastalığı ve kemik erimesiyle ilişkili olduğu gösterilmiştir. Testesteron, kişiyi gençleştirme iddiasıyla değil ama sağlık nedenleriyle önerilebilir. Testesteronla antidepresan birlikte de verilebilir.

Erkeklerin sinir sistemini düzenlemeleri için meditasyon gibi yöntemlerin faydası oluyor mu?
Gevşemeyi, iç huzurunu, rahatlamayı sağlayan tüm ruhani egzersizler yararlı olabilir. Yaşlanmayla birlikte insanların maneviyata daha fazla yöneldiklerini, hayatlarını manevi düşüncelerle daha fazla anlamlandırdıklarını görüyoruz. Bizim toplumumuzda da insanlar belirli bir yaştan sonra hacca gider, namaza başlar. Bütün bunlarda hayata bir anlam katma çabasının saklı olduğunu düşünüyorum.

Evli erkekler mi, yalnız yaşayanlar mı bu dönemi daha rahat atlatıyor?
Elbette evli erkekler. İnsanın çevresinde sosyal destek sistemleri varsa, depresyona girme ihtimali azalır. Çevremizde bizi anlayabilecek, gerektiğinde omzunda ağlayabileceğimiz kişilerin var olması acı ve kederimizi her zaman hafifletir. Anlayışlı bir eş, bu dönemin daha hızlı bir biçimde kabullenilip, sorunsuz atlatılmasına mutlaka yardımcı olacaktır.

Boşanma, eş değiştirme gibi durumlar andropoz döneminde geçici olarak yaşanan sorunlar mı?
Zaman zaman kimi erkekler, erkekliklerinin ölmediğini kendi kendilerine ispat etme ihtiyacı duyabilirler. Bu ihtiyaç içinde de evlilik dışı ilişkilere meyledebilirler. Bu dönemde gerçekleşen fizyolojik değişiklikleri inkar etmek için egolarını daha fazla okşayacak, hâlâ beğenilebilir ve 'erkek' olduklarını hissettiren bir kadın arayışında olabilirler. Bu geçici heveslerin mutluluk getireceğini söylemek zordur. Hayat bir arkadaşlıktır.